I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

  1. Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach wprowadza Standardy Ochrony Małoletnich (zwane dalej „Standardami”) w celu zapewnienia małoletnim, korzystającym z jej zasobów i usług, bezpiecznego środowiska, zorganizowanego z poszanowaniem ich praw i godności.
  2. Biblioteka zapewnia dzieciom i młodzieży wolny dostęp do oferty edukacyjnej i kulturalnej w sposób dla nich bezpieczny i komfortowy, wolny od zagrożeń i zachowań nieodpowiednich, w szczególności wolny od jakichkolwiek form przemocy i dyskryminacji.
  3. Standardy określają procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne, zasady zapobiegania krzywdzeniu małoletnich, a w sytuacji gdy do krzywdzenia doszło – określa zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc małoletniemu oraz wskazuje odpowiedzialność osób zatrudnionych w Bibliotece za bezpieczeństwo małoletnich, korzystających z jej usług.
    Pracownicy Biblioteki, realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych danej placówki oraz swoich kompetencji.
  4. Zasady, określone przez Standardy, obowiązują wszystkich pracowników, współpracowników, praktykantów i wolontariuszy, a także każdą dorosłą osobę mającą kontakt z małoletnimi znajdującymi się pod opieką Biblioteki, jeśli kontakt ten odbywa się za zgodą Biblioteki i/lub na jej terenie.
  5. Znajomość i zaakceptowanie zasad są potwierdzone podpisem na oświadczeniu, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do Standardów.

II. SŁOWNIK POJĘĆ

W Standardach stosuje się następującą terminologię:

  1. Biblioteka – Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach,
  2. Dyrektor – osoba, która w strukturze organizacyjnej Biblioteki jest uprawniona do podejmowania decyzji,
  3. Dane osobowe małoletniego – to wszelkie informacje umożliwiające jego identyfikację,
  4. Małoletni – każda osoba do ukończenia 18. roku życia,
  5. Krzywdzenie małoletniego – popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka, lub zagrożenie jego dobra, w tym jego zaniedbanie,
  6. Pracownik – każdy pracownik Biblioteki bez względu na formę zatrudnienia, w tym współpracownik, praktykant, wolontariusz lub inna osoba, która z racji pełnionej funkcji lub zadań ma (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi,
  7. Opiekun małoletniego – osoba uprawniona do reprezentacji małoletniego, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, a także rodzic zastępczy,
  8. Standardy Ochrony Małoletnich – zwane Standardami to dokument wraz załącznikami wprowadzony zarządzeniem Dyrektora Biblioteki,
  9. Zgoda opiekuna małoletniego – oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców / opiekunów dziecka. W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka konieczne jest poinformowanie rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.

III. ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY PRACOWNIKAMI BIBLIOTEKI A MAŁOLETNIMI

3.1. Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników

  1. Dyrektor, przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed zmianą stanowiska pracy wiążącą się z kontaktami z małoletnimi, zobowiązany jest do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (zwany dalej „Rejestrem”)., prowadzonym przez Ministra Sprawiedliwości
  2. Weryfikacja obejmuje tzw. rejestr z ograniczonym dostępem. Czynności tej dokonuje Dyrektor lub inna upoważniona przez niego osoba.
  3. Informacja zwrotna otrzymana z Rejestru jest drukowania i umieszczana w aktach osobowych pracownika.
  4. Od kandydata do pracy Dyrektor pobiera informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności.
  5. Jeśli kandydat posiada obywatelstwo inne niż polskie, powinien przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa, którego jest obywatelem, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z małoletnimi bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla wyżej wymienionych celów.
  6. Dyrektor pobiera od kandydata oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej o państwach (innych niż Rzeczypospolita Polska), w których zamieszkiwał w ostatnich 20 latach. Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności, nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat składa, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o tym fakcie, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do Standardów.

3.2. Zasady bezpiecznych relacji między pracownikami a małoletnimi

  1. Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Biblioteki jest działanie dla dobra małoletniego i w jego najlepszym interesie.
  2. Pracownicy Biblioteki traktują małoletniego z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby.
  3. Każdy pracownik Biblioteki jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnych relacji z małoletnimi, do działań adekwatnych do sytuacji, bezpiecznych, uzasadnionych i sprawiedliwych.
  4. Każdy pracownik Biblioteki zobowiązany jest działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania.
  5. Pracownicy są zobowiązani do równego traktowania małoletnich niezależnie od płci, orientacji seksualnej, wyznania, światopoglądu, statusu społecznego, etnicznego, kulturowego czy niepełnosprawności.
  6. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracowników wobec małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie.

3.3. Zasady komunikacji pracowników z małoletnimi

  1. Komunikacja między pracownikiem a małoletnim powinna być prowadzona z zachowaniem szacunku, cierpliwości, uważności i zrozumienia. Odpowiedzi i informacje udzielane małoletnim powinny być adekwatne do ich wieku i sytuacji.
  2. Komunikacja z małoletnim powinna się odbywać w sposób, który nie będzie go zawstydzać, lekceważyć ani obrażać.
  3. Pracownik nie może krzyczeć na małoletniego z wyjątkiem szczególnych przypadków, wynikających z jego bezpieczeństwa.
  4. Pracownik jest zobowiązany do poinformowania małoletniego o decyzjach jego dotyczących, uwzględniając poszanowanie jego godności i jego oczekiwań.
  5. Pracownik powinien zapewniać małoletnich, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć pracownikowi Biblioteki lub wskazanej osobie i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.

3.4. Prawo do prywatności małoletniego (ochrona danych i wizerunku)

  1. Małoletni ma prawo do poszanowania do prywatności i ochrony dóbr osobistych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Odstąpienie od zasady poufności musi być uzasadnione, a małoletni o takim fakcie powinien być jak najszybciej poinformowany.
  2. Dane osobowe małoletnich, przetwarzane na potrzeby korzystania z usług Biblioteki, podlegają ochronie na zasadach określonych w Ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnego przepływu takich danych (RODO).
  3. Pracownicy są zobowiązani do nieujawniania informacji o użytkownikach oraz zachowania tajemnicy dotyczącej sposobów ich przechowywania.
  4. Dane osobowe małoletnich mogą być udostępniane przez Bibliotekę wyłącznie osobom lub podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.
  5. Pracownik nie może ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych. Informacje wrażliwe obejmują: wizerunek małoletniego, informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
  6. Utrwalenie wizerunku małoletnich (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) jest możliwe wyłącznie na potrzeby Biblioteki oraz za zgodą opiekuna, która jest udzielana w formie pisemnej. Pracownik jest zobowiązany każdorazowo do poinformowania opiekuna oraz małoletniego o celu utrwalenia wizerunku.
  7. Pracownik nie może utrwalać wizerunku małoletnich dla potrzeb prywatnych. Dotyczy to także umożliwienia utrwalenia wizerunku osobom trzecim, jeśli Dyrektor nie został o tym poinformowany, nie wyraził na to zgody oraz nie uzyskał zgód opiekunów i małoletnich.

3.5. Zachowania niedozwolone wobec małoletniego

  1. W obecności małoletnich zabronione są jakiekolwiek niestosowne zachowania, w szczególności: używanie wulgarnych słów, gestów lub żartów, zawstydzanie, upokarzanie, lekceważenie, czynienie obraźliwych uwag, nadużywanie władzy i przewagi fizycznej.
  2. Pracownikowi nie wolno nawiązywać z małoletnim jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, ani składać mu propozycji o nieodpowiednim charakterze. Obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie małoletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.
  3. Pracownikowi nie wolno proponować małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używać ich w obecności małoletnich.
  4. Pracownikowi nie wolno przyjmować pieniędzy ani prezentów od małoletnich oraz ich opiekunów.
  5. Pracownikowi nie wolno wchodzić w relacje i jakiejkolwiek zależności wobec małoletniego lub jego opiekuna/ów, które mogłyby prowadzić do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych.

3.6. Zasady zachowania kontaktu fizycznego wobec małoletniego

  1. Kontakt fizyczny pracownika z małoletnim jest dopuszczalny, jeśli jest stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu, tj.: jest odpowiedzią na potrzeby małoletniego w danym momencie, uwzględnia wiek małoletniego, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny.
  2. Pracownik, dokonując oceny stosowności kontaktu fizycznego z małoletnim, kieruje się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję małoletniego, pytając go o zgodę na kontakt fizyczny. Należy także pamiętać, że zachowanie odpowiednie wobec jednego dziecka, może być nieodpowiednie wobec innego. Pracownik musi być przygotowany na wyjaśnienie swoich działań wobec małoletniego.
  3. Kontakt fizyczny z małoletnim musi być jawny, nieukrywany i nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
  4. Pracownikowi nie wolno bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej małoletniego. Pracownik nie może dotykać małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
  5. Pracownik nie może angażować się w takie aktywności jak łaskotanie, udawane walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne.

3.7. Zasady utrzymywania kontaktów poza godzinami pracy

  1. Kontakt pracowników z małoletnimi użytkownikami Biblioteki powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów mieszczących się w zakresie ich obowiązków.
  2. Zabronione jest zapraszanie małoletnich do miejsca zamieszkania pracownika, spotykanie się z nimi poza godzinami pracy, utrzymywanie kontaktów z małoletnimi poprzez prywatne kanały komunikacji.
  3. Jeśli zachodzi konieczność nawiązania kontaktu poza godzinami pracy Biblioteki, właściwą formą komunikacji są służbowe kanały (telefon, e-mail). O tym fakcie pracownik jest zobowiązany poinformować Dyrektora, a opiekunowie małoletniego muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.

IV. Zasady dostępu do Internetu oraz ochrony małoletnich przed szkodliwymi treściami

  1. W związku z możliwością korzystania z Internetu w Bibliotece przez małoletnich podejmuje się działania zabezpieczające przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju; w szczególności poprzez nadzór pracowników filii.
  2. Dostęp do Internetu lub stanowisk z grami komputerowymi odbywa się pod nadzorem pracownika danej filii bibliotecznej.
  3. Osoba odpowiedzialna za Internet to kierownik Działu Informatycznego, sprawujący nadzór nad bezpieczeństwem sieci w Bibliotece.
    Biblioteka w razie potrzeby przekazuje opiekunom informacje na temat: zagrożeń wobec małoletnich w Internecie oraz sposobów bezpiecznego korzystania z Internetu.

V. ROZPOZNAWANIE I REAGOWANIE NA SYMPTOMY KRZYWDZENIA MAŁOLETNICH

5.1. Obowiązki pracowników

  1. Pracownicy Biblioteki posiadają ogólną wiedzę w zakresie symptomów krzywdzenia małoletnich i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka ich wystąpienia
  2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownik Biblioteki powiadamia bezpośredniego przełożonego. Po analizie tego zgłoszenia może być podjęta rozmowa z opiekunem małoletniego w celu przekazania informacji na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując do szukania dla siebie pomocy.
  3. Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan małoletniego.
  4. Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji.

5.2. Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia małoletniego ze strony osób obcych lub członków rodziny

  1. Procedury interwencji określają działania, jakie należy podjąć w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub zagrożenia jego bezpieczeństwa w sytuacji, gdy dziecko jest uczestnikiem zajęć organizowanych w bibliotece, pracownik niezwłocznie informuje o swoich spostrzeżeniach wychowawcę lub opiekuna tego dziecka.
  2. Z tej sytuacji pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania niezwłocznej uzyskanej informacji Dyrektorowi. Notatka może mieć formę pisemną lub mailową.
  3. Interwencja prowadzona jest przez Dyrektora lub inną wyznaczoną do tego zadania osobę. W przypadku wyznaczenia takiej osoby na stałe jej dane: imię, nazwisko, e-mail i telefon, zostaną podane do wiadomości pracowników, małoletnich i opiekunów.
  4. Do udziału w interwencji można doprosić specjalistów, w szczególności psychologów i pedagogów, celem skorzystania z ich pomocy podczas rozmowy z małoletnim o trudnych doświadczeniach.
  5. Po uzyskaniu informacji o zdarzeniu, Dyrektor wzywa opiekunów małoletniego i informuje ich o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja, sąd rodzinno-opiekuńczy lub najbliższy ośrodek pomocy społecznej).
  6. Po poinformowaniu opiekunów Dyrektor składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
  7. Po poinformowaniu opiekunów Dyrektor składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym. W przypadku jeżeli osobą podejrzaną o krzywdzenie małoletniego może być opiekun Dyrektor składa zawiadomienie o podejrzeniu popełniania przestępstwa, w takim przypadku postanowień ust. 5 i zdania pierwszego niniejszego ustępu nie stosuje się.
  8. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi załącznik nr 4.
  9. W sytuacji gdy dziecko korzysta z biblioteki, nie będąc pod opieką osoby dorosłej, a pracownik biblioteki podejrzewa jego krzywdzenie zgłasza swoje podejrzenia:
    1. do osoby uprawnionej do reprezentowania instytucji. Z kolei ta osoba następnie informuje odpowiednie służby, np. ośrodek pomocy społecznej według zasad określonych w 5.2. pkt od 3 do 7.
    2. lub kiedy nie może skontaktować się z osobą uprawnioną do reprezentowania instytucji, dzwoni na „Niebieską Linię”.

5.3. Procedury zgłaszania podejrzeń oraz podejmowania interwencji w sytuacji krzywdzenia dziecka przez personel placówki:

  1. Osoba podejrzewająca krzywdzenie dziecka przez członka personelu sporządza notatkę oraz zgłasza problem Dyrektorowi placówki,
  2. Dyrektor natychmiast odsuwa pracownika od bezpośredniej pracy z dziećmi do czasu wyjaśnienia zdarzeń, następnie przeprowadzona zostaje rozmowa z pracownikami biblioteki na temat zdarzenia,
  3. Kolejnym etapem jest rozmowa Dyrektora z pracownikiem na temat podejrzenia krzywdzenia: przekazanie uwag, poznanie jego wersji wydarzeń, analiza zebranych danych, zaplanowanie razem z podejrzanym pracownikiem dalszych działań mających na celu uchronienie dzieci przed ryzykiem powtórzenia się problemu.
  4. W przypadku gdy podejrzenia potwierdziły się na drodze podjętych procedur i pracownik jest podejrzany o znęcanie fizyczne, psychiczne, wykorzystywanie seksualne lub inne przestępstwo na szkodę dziecka. dyrektor zgłasza na policję lub do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa,
  5. Dyrektor niezwłocznie zwalnia pracownika z zakładu pracy.

VI. MONITORING STOSOWANIA STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH

  1. Przyjęta polityka ochrony małoletnich podlega weryfikacji ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.
  2. Dyrektor powołuje panią Izabelę Kochańczyk – zastępcę dyrektora jako osobę odpowiedzialną za monitorowanie realizacji Standardów ochrony małoletnich w bibliotece.
  3. Osoba wyznaczona przez Dyrektora monitoruje realizację Standardów, reaguje na ich naruszenie oraz koordynuje zmiany w Standardach prowadząc równocześnie rejestr zgłoszeń i proponowanych zmian.
  4. Procedura aktualizowania Standardów odbywa się nie rzadziej niż raz na 2 lata. W tym celu przeprowadzana jest ankieta monitorująca poziom ich realizacji (załącznik nr 5). W razie konieczności osoba odpowiedzialna opracowuje zmiany w obowiązujących Standardach i przedstawia je do zatwierdzenia Dyrektorowi.
  5. W ramach weryfikacji Standardów Biblioteka może konsultować się z małoletnimi i ich opiekunami oraz wychowawcami.

VII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

  1. Dokument Standardy Ochrony Małoletnich w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Gliwicach jest dokumentem ogólnodostępnym dla personelu, małoletnich oraz ich opiekunów.
  2. Dokument opublikowany jest na stronie internetowej biblioteki oraz dostępny do wglądu w filiach.
  3. Dokument Standardy Ochrony Małoletnich w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Gliwicach wchodzi w życie z dniem ich ogłoszenia.

 

Gliwice, 27 czerwca 2024 r.